İsviçre Zürih'deki 122 yıllık makina fabrikası binası, İstanbul Şişli'deki 82 yıllık likör fabrikası binası. İkisi de tarihi ve artık kullanılmıyor. İkisi de kent hafızasının önemli bir temsili. Şişli'deki bina sadece kentin değil Cumhuriyet tarihinin de bir temsili. Şişli Likör fabrikası Cumhuriyet'in ilk mimari yapılarından biri. Zürih'in Oerlikon semtindeki 122 yıllık makine fabrikası yeni demiryolu hattı ile kesişince tarihi binanın kaydırılmasına karar verildi. İsviçreli mühendisler 6 bin 200 tonluk binayı kızağa koyup 60 metre kaydırdılar. Bu tarihi koruma operasyonu 6 milyon liralık bir maliyetle gerçekleşti. Yetkililerin açıklamalarına göre 60 metrelik bu kaydırma Avrupa'da da ilk kez gerçekleşti.
Şişli'deki 82 yıllık likör fabrikası 2006 yılında betonarme tekniğini gösteren ender yapılardan biri olması sebebiyle ‘Endüstriyel Miras’ kapsamında tescil edilmişti. 22 Mayıs 2012'de ise Toki iştirakli 157 metre yüksekliğindeki 400 konutlu iki gökdelen için 4 Numaralı Tabiat Varlıklarını Koruma Komisyonu kararı ile yıkıldı. Adı koruma komisyonu ama sadece adı var.
Zeugma'da, Allianoi'de, Sulukule'de olduğu gibi aynı ''bilmeyenlerin iktidarı''. Neoliberalizmin mutenalaştırma bürokratları. Korumayı yıkmakla özdeşleştirmiş aynı zavallı, çapsız anlayış. Tarihi yapılara uygulanan aynı burjuvazi terörü. Bertolt Brecht; ''Büyük sıçrayışı gerçekleştirmek isteyen, birkaç adım geriye gitmek zorundadır. Bugün yarına dünle beslenerek yol alır'' der. Ekonomide şahlandığını iddia eden Türkiye burjuvası ve bürokrasisi geriye atacak o birkaç adımını itina ile yok etti ve etmeye devam ediyor. Belleksiz ve kültürsüz bir kentin üzerine inşa ettiği o gök'delenler mislice kendilerine girmekte gecikmeyecektir. Umarız yanlış bir yerlerine denk gelmez.
İsviçre'de, Avrupa'da ilk kez gerçekleştirilen tarihi kaydırma bilinci, Türkiye'de örneklerini daha önce de izlediğimiz dünyada eşine az rastlanır tarihi yıkarak koruma bilinci. Irak'ı işgal eden Amerika bile Irak Ulusal Müzesini bu kadar sistemli ve vahşi yağmalamamıştır.
İsviçre'nin yaptığı korumaysa Türkiye' nin yaptığı ne? Onların içtiği su ise bizimkilerin içtiği ne? Aynı sudan içmemişiz biz.
Hiç yorum yok :
Yorum Gönder